Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được thông qua tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIII là văn kiện đặc biệt quan trọng, phản ánh ý chí, nguyện vọng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta; là cơ sở chính trị - pháp lý vững chắc cho công cuộc xây dựng, bảo vệ, phát triển và hội nhập quốc tế của đất nước trong thời kỳ mới.
Xác định rõ tầm quan trọng của Hiến pháp, trên cơ sở Chỉ thị của Ban Bí thư Trung ương Đảng, các Nghị quyết, Quyết định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ. Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái đã ban hành Kế hoạch số 41/KH-UBND ngày 31/3/2014 về triển khai thi hành Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trên địa bàn tỉnh Yên Bái; Kế hoạch số 136/KH-UBND ngày 17/10/2014 về tổ chức cuộc thi viết tìm hiểu Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh; Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố căn cứ vào điều kiện và tình hình thực tế của cơ quan, đơn vị, địa phương xây dựng kế hoạch tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật hoặc lồng ghép triển khai thi hành Hiến pháp bằng nhiều hình thức, phù hợp với từng đối tượng, địa bàn. Qua 05 năm triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013 trên địa bàn tỉnh đã đạt được một số kết quả như sau:
* Về các hoạt động tuyên truyền, phổ biến Hiến pháp năm 2013
Ở cấp tỉnh: Đa số các sở, ngành, đoàn thể cấp tỉnh đều tổ chức Hội nghị phổ biến nội dung, ý nghĩa của Hiến pháp và các văn bản hướng dẫn thi hành tới toàn thể các cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong cơ quan, đơn vị mình thông qua các cuộc họp giao ban, trên Cổng thông tin điện tử, lồng ghép trong các hội nghị tập huấn, hội thảo; tổ chức hội nghị phổ biến cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động điển hình như Sở Văn hóa, Thể thao và du lịch đã tổ chức 750 buổi tuyên truyền lưu động, 120 buổi biểu diễn nghệ thuật, biên tập 110 nội dung tuyên truyền, tổ chức 15 lớp tập huấn nghiệp vụ văn hóa cơ sở lồng ghép chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật cho 1.000 người; tổ chức 2.100 buổi chiếu phim lưu động, lồng tiếng song ngữ Việt - Mông được 60 bộ phim gửi các địa phương vùng cao. Liên đoàn lao động tỉnh lồng ghép tổ chức triển khai tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật trên 3.000 hội nghị cho 270 nghìn lượt người tham dự; tổ chức tập huấn 36 lớp với 2.650 lượt người tham gia và một số sở, ngành khác.
Sở Tư pháp - Cơ quan thường trực Hội đồng phối hợp tỉnh đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức hội nghị triển khai Hiến pháp năm 2013 cho trên 100 đại biểu là lãnh đạo các sở, ngành, đoàn thể; báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh; Chủ tịch, phó chủ tịch Hội đồng phối hợp cấp huyện và một số báo cáo viên pháp luật cấp huyện; lồng ghép tổ chức 05 lớp bồi dưỡng nghiệp vụ cho 539 hòa giải viên; biên soạn 01 bộ hỏi đáp pháp luật với số lượng 500 cuốn; 6.000 tờ rời về quy định về chế độ chính trị; quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; chế độ kinh tế; bảo vệ Tổ quốc trong Hiến pháp năm 2013; in ấn, cấp phát 200 cuốn tài liệu tuyên truyền Hiến pháp dành cho cán bộ, đảng viên và nhân dân; tham mưu tổ chức cuộc thi tìm hiểu Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trên địa bàn tỉnh, với 45.351 bài dự thi.
Ở cấp huyện: Trên cơ sở Kế hoạch của Ủy ban nhân dân tỉnh, từ năm 2013 đến nay, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố đã xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai và tổ chức 6.425 hội nghị cho 440.563 lượt cán bộ, nhân dân trên địa bàn. Trong đó nổi bật như Ủy ban nhân dân huyện Yên Bình đã tổ chức 3.665 buổi với 234.814 lượt người tham gia; huyện Văn Yên tuyên truyền được 813 buổi, cho 41.550 lượt người tham dự, phát hơn 1.500 cuốn tài liệu phổ biến pháp luật về Hiến pháp năm 2013…
*Về hoạt động rà soát, ban hành văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với Hiến pháp năm 2013
Giai đoạn từ 2014 - 2018 đã thực hiện rà soát thường xuyên 582 văn bản trong đó: 312 văn bản, gồm 69 nghị quyết; 220 quyết định; 23 chỉ thị còn hiệu lực; 270 văn bản đã hết hiệu lực; văn bản QPPL hết hiệu lực, ngưng hiệu lực một phần do HĐND, UBND tỉnh Yên Bái ban hành là 27 văn bản, trong đó có 09 Nghị quyết; 18 Quyết định. Trong 05 năm triển khai thực hiện Hiến pháp năm 2013, công tác xây dựng, ban hành văn bản QPPL của tỉnh Yên Bái đều phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, trong khuôn khổ của Hiến pháp.
Có thể nói, qua 05 năm triển khai thực hiện Hiến pháp năm 2013 đã được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo tập trung của các cấp ủy Đảng, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở, sự phối hợp của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị xã hội, lực lượng vũ trang và Nhân dân đã đưa Hiến pháp vào cuộc sống, những vấn đề về bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế đã được quan tâm triển khai từ tỉnh đến cơ sở. Xác định rõ việc triển khai thi hành Hiến pháp là đợt sinh hoạt chính trị rộng lớn của đất nước, trong thời gian qua các cấp ủy đảng, chính quyền đã kịp thời ban hành các văn bản triển khai thi hành, tích cực đôn đốc thi hành Hiến pháp và làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến Hiến pháp và các văn bản luật, tạo điều kiện cho cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân nắm được những nội dung cơ bản của Hiến pháp, từ đó có nhận thức đúng đắn về ý nghĩa, tầm quan trọng của Hiến pháp, bước đầu đã tạo hiệu ứng tích cực của cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân trong nhận thức và hành động, góp phần đưa Hiến pháp đi vào cuộc sống. Công tác tham mưu đã được triển khai kịp thời trong việc ban hành các văn bản từ tỉnh đến cấp huyện và cấp xã.
Bên cạnh kết quả đạt được, công tác triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013 trên địa bàn tỉnh vẫn có một số khó khăn, vướng mắc như: Đội ngũ báo cáo viên pháp luật còn mỏng, khả năng nghiên cứu và truyền đạt giới thiệu Hiến pháp năm 2013 của một số báo cáo viên chưa cao; kinh phí triển khai Hiến pháp còn hạn chế nên chưa tổ chức triển khai thực hiện theo đúng yêu cầu đề ra.
Để việc triển khai thi hành Hiến pháp trong thời gian tới được thường xuyên và sâu rộng trên địa bàn tỉnh cần tăng cường hơn nữa sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở; tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền giới thiệu nội dung, ý nghĩa của Hiến pháp, chú trọng đối tượng là các tầng lớp Nhân dân, nhất là đồng bào các dân tộc thiểu số; tăng cường công tác theo dõi thi hành pháp luật đối với các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành, kịp thời phát hiện và xử lý những quy định chưa phù hợp với nội dung, tinh thần của Hiến pháp 2013./.
Đặng Tuấn
Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được thông qua tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIII là văn kiện đặc biệt quan trọng, phản ánh ý chí, nguyện vọng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta; là cơ sở chính trị - pháp lý vững chắc cho công cuộc xây dựng, bảo vệ, phát triển và hội nhập quốc tế của đất nước trong thời kỳ mới.Xác định rõ tầm quan trọng của Hiến pháp, trên cơ sở Chỉ thị của Ban Bí thư Trung ương Đảng, các Nghị quyết, Quyết định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ. Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái đã ban hành Kế hoạch số 41/KH-Ủy ban nhân dân ngày 31/3/2014 về triển khai thi hành Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trên địa bàn tỉnh Yên Bái; Kế hoạch số 136/KH-Ủy ban nhân dân ngày 17/10/2014 về tổ chức cuộc thi viết tìm hiểu Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh; Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố căn cứ vào điều kiện và tình hình thực tế của cơ quan, đơn vị, địa phương xây dựng kế hoạch tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật hoặc lồng ghép triển khai thi hành Hiến pháp bằng nhiều hình thức, phù hợp với từng đối tượng, địa bàn. Qua 05 năm triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013 trên địa bàn tỉnh đã đạt được một số kết quả như sau:
* Về các hoạt động tuyên truyền, phổ biến Hiến pháp năm 2013
Ở cấp tỉnh: Đa số các sở, ngành, đoàn thể cấp tỉnh đều tổ chức Hội nghị phổ biến nội dung, ý nghĩa của Hiến pháp và các văn bản hướng dẫn thi hành tới toàn thể các cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong cơ quan, đơn vị mình thông qua các cuộc họp giao ban, trên Cổng thông tin điện tử, lồng ghép trong các hội nghị tập huấn, hội thảo; tổ chức hội nghị phổ biến cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động điển hình như Sở Văn hóa, Thể thao và du lịch đã tổ chức 750 buổi tuyên truyền lưu động, 120 buổi biểu diễn nghệ thuật, biên tập 110 nội dung tuyên truyền, tổ chức 15 lớp tập huấn nghiệp vụ văn hóa cơ sở lồng ghép chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật cho 1.000 người; tổ chức 2.100 buổi chiếu phim lưu động, lồng tiếng song ngữ Việt - Mông được 60 bộ phim gửi các địa phương vùng cao. Liên đoàn lao động tỉnh lồng ghép tổ chức triển khai tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật trên 3.000 hội nghị cho 270 nghìn lượt người tham dự; tổ chức tập huấn 36 lớp với 2.650 lượt người tham gia và một số sở, ngành khác.
Sở Tư pháp - Cơ quan thường trực Hội đồng phối hợp tỉnh đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức hội nghị triển khai Hiến pháp năm 2013 cho trên 100 đại biểu là lãnh đạo các sở, ngành, đoàn thể; báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh; Chủ tịch, phó chủ tịch Hội đồng phối hợp cấp huyện và một số báo cáo viên pháp luật cấp huyện; lồng ghép tổ chức 05 lớp bồi dưỡng nghiệp vụ cho 539 hòa giải viên; biên soạn 01 bộ hỏi đáp pháp luật với số lượng 500 cuốn; 6.000 tờ rời về quy định về chế độ chính trị; quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; chế độ kinh tế; bảo vệ Tổ quốc trong Hiến pháp năm 2013; in ấn, cấp phát 200 cuốn tài liệu tuyên truyền Hiến pháp dành cho cán bộ, đảng viên và nhân dân; tham mưu tổ chức cuộc thi tìm hiểu Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trên địa bàn tỉnh, với 45.351 bài dự thi.
Ở cấp huyện: Trên cơ sở Kế hoạch của Ủy ban nhân dân tỉnh, từ năm 2013 đến nay, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố đã xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai và tổ chức 6.425 hội nghị cho 440.563 lượt cán bộ, nhân dân trên địa bàn. Trong đó nổi bật như Ủy ban nhân dân huyện Yên Bình đã tổ chức 3.665 buổi với 234.814 lượt người tham gia; huyện Văn Yên tuyên truyền được 813 buổi, cho 41.550 lượt người tham dự, phát hơn 1.500 cuốn tài liệu phổ biến pháp luật về Hiến pháp năm 2013…
*Về hoạt động rà soát, ban hành văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với Hiến pháp năm 2013
Giai đoạn từ 2014 - 2018 đã thực hiện rà soát thường xuyên 582 văn bản trong đó: 312 văn bản, gồm 69 nghị quyết; 220 quyết định; 23 chỉ thị còn hiệu lực; 270 văn bản đã hết hiệu lực; văn bản QPPL hết hiệu lực, ngưng hiệu lực một phần do Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái ban hành là 27 văn bản, trong đó có 09 Nghị quyết; 18 Quyết định. Trong 05 năm triển khai thực hiện Hiến pháp năm 2013, công tác xây dựng, ban hành văn bản QPPL của tỉnh Yên Bái đều phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, trong khuôn khổ của Hiến pháp.
Có thể nói, qua 05 năm triển khai thực hiện Hiến pháp năm 2013 đã được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo tập trung của các cấp ủy Đảng, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở, sự phối hợp của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị xã hội, lực lượng vũ trang và Nhân dân đã đưa Hiến pháp vào cuộc sống, những vấn đề về bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế đã được quan tâm triển khai từ tỉnh đến cơ sở. Xác định rõ việc triển khai thi hành Hiến pháp là đợt sinh hoạt chính trị rộng lớn của đất nước, trong thời gian qua các cấp ủy đảng, chính quyền đã kịp thời ban hành các văn bản triển khai thi hành, tích cực đôn đốc thi hành Hiến pháp và làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến Hiến pháp và các văn bản luật, tạo điều kiện cho cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân nắm được những nội dung cơ bản của Hiến pháp, từ đó có nhận thức đúng đắn về ý nghĩa, tầm quan trọng của Hiến pháp, bước đầu đã tạo hiệu ứng tích cực của cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân trong nhận thức và hành động, góp phần đưa Hiến pháp đi vào cuộc sống. Công tác tham mưu đã được triển khai kịp thời trong việc ban hành các văn bản từ tỉnh đến cấp huyện và cấp xã.
Bên cạnh kết quả đạt được, công tác triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013 trên địa bàn tỉnh vẫn có một số khó khăn, vướng mắc như: Đội ngũ báo cáo viên pháp luật còn mỏng, khả năng nghiên cứu và truyền đạt giới thiệu Hiến pháp năm 2013 của một số báo cáo viên chưa cao; kinh phí triển khai Hiến pháp còn hạn chế nên chưa tổ chức triển khai thực hiện theo đúng yêu cầu đề ra.
Để việc triển khai thi hành Hiến pháp trong thời gian tới được thường xuyên và sâu rộng trên địa bàn tỉnh cần tăng cường hơn nữa sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở; tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền giới thiệu nội dung, ý nghĩa của Hiến pháp, chú trọng đối tượng là các tầng lớp Nhân dân, nhất là đồng bào các dân tộc thiểu số; tăng cường công tác theo dõi thi hành pháp luật đối với các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành, kịp thời phát hiện và xử lý những quy định chưa phù hợp với nội dung, tinh thần của Hiến pháp 2013./.