Thực hiện Kế hoạch của Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tỉnh về kiểm tra kết quả công tác phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng năm 2023, Đoàn kiểm tra công tác phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý tỉnh đã tiến hành kiểm tra công tác phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý đối với các cơ quan tiến hành tố tụng của huyện Văn Chấn.
Qua công tác kiểm tra cho thấy Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Văn Chấn đã thực hiện tốt việc giải thích, thông báo các quy định pháp luật về trợ giúp pháp lý cho người bị buộc tội, bị hại và các đương sự trong vụ án hình sự. Việc giải thích, thông báo được ghi vào biên bản (theo mẫu) đúng quy định của Thông tư liên tịch số 10 và lưu trong hồ sơ vụ án. Đối với trường hợp có yêu cầu trợ giúp pháp lý thì đã hướng dẫn về thủ tục, cung cấp mẫu đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý cho đối tượng. Viện kiểm sát nhân dân huyện đã kiểm sát chặt chẽ, yêu cầu Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện và Tòa án nhân dân huyện thực hiện nghiêm túc việc giải thích, thông báo về trợ giúp pháp lý; trực tiếp thực hiện giải thích về trợ giúp pháp lý đối với người bị buộc tội, bị hại, đương sự trong quá trình lấy lời khai, hỏi cung để họ có thể thực hiện quyền được trợ giúp pháp lý. Không để xảy ra trường hợp người tham gia tố tụng là người thuộc diện trợ giúp pháp lý nhưng không được giải thích về trợ giúp pháp lý. Tòa án nhân dân huyện đã thực hiện tốt việc giải thích, thông báo, thông tin về trợ giúp pháp lý đối với người bị buộc tội, bị hại, đương sự; trong trường hợp xác định thuộc diện được trợ giúp pháp lý thì hướng dẫn cách thức yêu cầu trợ giúp pháp lý và thông báo cho Trung tâm Trợ giúp pháp lý hoặc Chi nhánh Trợ giúp pháp lý số 1.
Từ ngày 01/01/2023 đến ngày 31/10/2023, tại các cơ quan tiến hành tố tụng của huyện có tổng số 28 vụ án có trợ giúp pháp lý tham gia, để bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho đương sự, cụ thể án hình sự 16 vụ, án dân sự (tham gia tố tụng tại Tòa án) 12 vụ. Các cơ quan tiến hành tố tụng của huyện nghiêm túc thực hiện việc lập Sổ theo dõi vụ việc trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng, việc niêm yết Bảng thông tin, Hộp tin trợ giúp pháp lý được bố trí thuận tiện để người dân, người bị buộc tội, bị hại, đương sự dễ dàng tiếp cận đọc, nghiên cứu. Các cơ quan tiến hành tố tụng của huyện đã thực hiện đầy đủ việc thông báo cho người thực hiện trợ giúp pháp lý về thời gian, địa điểm tiến hành các hoạt động tố tụng; giao các văn bản tố tụng; tạo điều kiện thuận lợi để người thực hiện trợ giúp pháp lý thực hiện đầy đủ các quyền, nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật về tố tụng và pháp luật về trợ giúp pháp lý. Tòa án nhân dân huyện thông báo lịch xét xử cho người thực hiện trợ giúp pháp lý; ghi rõ trong bản án, quyết định của Tòa án đầy đủ các nội dung: họ và tên, chức danh người thực hiện trợ giúp pháp và ý kiến, quan điểm bào chữa hoặc bảo vệ của người thực hiện trợ giúp pháp lý. Danh sách người trực tại Tòa án nhân dân do Trung tâm Trợ giúp pháp lý cung cấp đã được Tòa án nhân dân huyện niêm yết tại Bảng tin của cơ quan, là nơi thuận tiện để người dân dễ dàng tiếp cận. Người dân đến nộp đơn và làm các thủ tục tại Tòa án nhân dân huyện đã được giải thích về trợ giúp pháp lý và chủ động liên hệ với người trực trong trường hợp có nhu cầu trợ giúp pháp lý.
Có thể nói trong năm 2023, công tác phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng trên địa bàn huyện Văn Chấn đã đạt được những kết quả tích cực. Tổng số vụ việc có trợ giúp pháp lý tham gia tố tụng tăng, trong đó vụ, việc dân sự có trợ giúp pháp lý tham gia tố tụng tăng cao so với năm 2022. Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác truyền thông về trợ giúp pháp lý đạt hiệu quả chưa cao, nhiều cán bộ và nhân dân địa phương chưa nắm bắt được đầy đủ các thông tin cơ bản về trợ giúp pháp lý. Việc giải thích về quyền được trợ giúp pháp lý cho người thuộc diện được trợ giúp pháp lý là người bị buộc tội, bị hại, đương sự trong một số trường hợp còn mang tính hình thức và đạt hiệu quả không cao. Các vụ việc có đối tượng thuộc diện được trợ giúp pháp lý nhưng chưa có yêu cầu trợ giúp pháp lý còn nhiều nhưng còn có một số trường hợp không được các cơ quan tiến hành tố tụng thông tin tới Trung tâm Trợ giúp pháp lý. Vụ việc được trợ giúp pháp lý tuy đã có xu hướng tăng về số lượng những tỷ lệ vẫn còn thấp so với tổng số vụ việc các cơ quan tiến hành tố tụng đã thụ lý giải quyết. Tài liệu truyền thông về trợ giúp pháp lý đặt trong các Hộp tin trợ giúp pháp lý, do Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh cung cấp chưa phong phú nên hiệu quả không cao. Việc người thực hiện trợ giúp pháp lý trực tại Tòa án nhân dân qua điện thoại chưa phát huy được hiệu quả.
Để nâng cao hiệu quả công tác phối hợp thực hiện hoạt động trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng trong những năm tiếp theo Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tỉnh yêu cầu các cơ quan được kiểm tra: Tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ theo quy định tại Thông tư liên tịch số 10, trong đó đặc biệt quan tâm thực hiện có hiệu quả các quy định về “Giải thích, thông báo, thông tin về trợ giúp pháp lý”. Thực hiện đầy đủ việc thống kê vào sổ theo dõi vụ việc trợ giúp pháp lý các vụ việc có đối tượng thuộc diện được trợ giúp pháp lý nhưng chưa được trợ giúp pháp lý, qua đó xác định rõ thực trạng và đưa ra kiến nghị, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng. Thường xuyên phối hợp với Trung tâm Trợ giúp pháp lý, trao đổi, phản ánh về chất lượng, hiệu quả tham gia tố tụng của người thực hiện trợ giúp pháp lý. Quan tâm hơn nữa trong việc thông báo, giải thích về trợ giúp pháp lý đối với các đương sự trong vụ, việc dân sự, vụ án hành chính. Trong trường hợp có đương sự thuộc diện được trợ giúp pháp lý nhưng chưa yêu cầu trợ giúp pháp lý thì thông tin cho Trung tâm Trợ giúp pháp lý theo đúng quy định của Thông tư liên tịch số 10. Tòa án nhân dân huyện Văn Chấn tích cực hướng dẫn người dân thuộc diện được trợ giúp pháp lý liên hệ với người thực hiện trợ giúp pháp lý trực tại Tòa án, qua số điện thoại đã được niêm yết tại trụ sở Tòa án.
Đối với Trung tâm trợ giúp pháp lý: Nâng cao hiệu quả công tác truyền thông về trợ giúp pháp lý, đảm bảo việc truyền thông được thực hiện rộng khắp đến các ngành, các cấp, các cơ quan, đơn vị, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh. Chủ động trong việc phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng. Có giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng hoạt động của đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý, đặc biệt là kỹ năng tranh tụng tại phiên tòa để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người dân. Biên soạn, cung cấp đầy đủ các tài liệu truyền thông về trợ giúp pháp lý để đặt tại các Hộp tin trợ giúp pháp lý.
Thanh Huyền
Thực hiện Kế hoạch của Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tỉnh về kiểm tra kết quả công tác phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng năm 2023, Đoàn kiểm tra công tác phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý tỉnh đã tiến hành kiểm tra công tác phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý đối với các cơ quan tiến hành tố tụng của huyện Văn Chấn. Qua công tác kiểm tra cho thấy Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Văn Chấn đã thực hiện tốt việc giải thích, thông báo các quy định pháp luật về trợ giúp pháp lý cho người bị buộc tội, bị hại và các đương sự trong vụ án hình sự. Việc giải thích, thông báo được ghi vào biên bản (theo mẫu) đúng quy định của Thông tư liên tịch số 10 và lưu trong hồ sơ vụ án. Đối với trường hợp có yêu cầu trợ giúp pháp lý thì đã hướng dẫn về thủ tục, cung cấp mẫu đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý cho đối tượng. Viện kiểm sát nhân dân huyện đã kiểm sát chặt chẽ, yêu cầu Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện và Tòa án nhân dân huyện thực hiện nghiêm túc việc giải thích, thông báo về trợ giúp pháp lý; trực tiếp thực hiện giải thích về trợ giúp pháp lý đối với người bị buộc tội, bị hại, đương sự trong quá trình lấy lời khai, hỏi cung để họ có thể thực hiện quyền được trợ giúp pháp lý. Không để xảy ra trường hợp người tham gia tố tụng là người thuộc diện trợ giúp pháp lý nhưng không được giải thích về trợ giúp pháp lý. Tòa án nhân dân huyện đã thực hiện tốt việc giải thích, thông báo, thông tin về trợ giúp pháp lý đối với người bị buộc tội, bị hại, đương sự; trong trường hợp xác định thuộc diện được trợ giúp pháp lý thì hướng dẫn cách thức yêu cầu trợ giúp pháp lý và thông báo cho Trung tâm Trợ giúp pháp lý hoặc Chi nhánh Trợ giúp pháp lý số 1.
Từ ngày 01/01/2023 đến ngày 31/10/2023, tại các cơ quan tiến hành tố tụng của huyện có tổng số 28 vụ án có trợ giúp pháp lý tham gia, để bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho đương sự, cụ thể án hình sự 16 vụ, án dân sự (tham gia tố tụng tại Tòa án) 12 vụ. Các cơ quan tiến hành tố tụng của huyện nghiêm túc thực hiện việc lập Sổ theo dõi vụ việc trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng, việc niêm yết Bảng thông tin, Hộp tin trợ giúp pháp lý được bố trí thuận tiện để người dân, người bị buộc tội, bị hại, đương sự dễ dàng tiếp cận đọc, nghiên cứu. Các cơ quan tiến hành tố tụng của huyện đã thực hiện đầy đủ việc thông báo cho người thực hiện trợ giúp pháp lý về thời gian, địa điểm tiến hành các hoạt động tố tụng; giao các văn bản tố tụng; tạo điều kiện thuận lợi để người thực hiện trợ giúp pháp lý thực hiện đầy đủ các quyền, nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật về tố tụng và pháp luật về trợ giúp pháp lý. Tòa án nhân dân huyện thông báo lịch xét xử cho người thực hiện trợ giúp pháp lý; ghi rõ trong bản án, quyết định của Tòa án đầy đủ các nội dung: họ và tên, chức danh người thực hiện trợ giúp pháp và ý kiến, quan điểm bào chữa hoặc bảo vệ của người thực hiện trợ giúp pháp lý. Danh sách người trực tại Tòa án nhân dân do Trung tâm Trợ giúp pháp lý cung cấp đã được Tòa án nhân dân huyện niêm yết tại Bảng tin của cơ quan, là nơi thuận tiện để người dân dễ dàng tiếp cận. Người dân đến nộp đơn và làm các thủ tục tại Tòa án nhân dân huyện đã được giải thích về trợ giúp pháp lý và chủ động liên hệ với người trực trong trường hợp có nhu cầu trợ giúp pháp lý.
Có thể nói trong năm 2023, công tác phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng trên địa bàn huyện Văn Chấn đã đạt được những kết quả tích cực. Tổng số vụ việc có trợ giúp pháp lý tham gia tố tụng tăng, trong đó vụ, việc dân sự có trợ giúp pháp lý tham gia tố tụng tăng cao so với năm 2022. Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác truyền thông về trợ giúp pháp lý đạt hiệu quả chưa cao, nhiều cán bộ và nhân dân địa phương chưa nắm bắt được đầy đủ các thông tin cơ bản về trợ giúp pháp lý. Việc giải thích về quyền được trợ giúp pháp lý cho người thuộc diện được trợ giúp pháp lý là người bị buộc tội, bị hại, đương sự trong một số trường hợp còn mang tính hình thức và đạt hiệu quả không cao. Các vụ việc có đối tượng thuộc diện được trợ giúp pháp lý nhưng chưa có yêu cầu trợ giúp pháp lý còn nhiều nhưng còn có một số trường hợp không được các cơ quan tiến hành tố tụng thông tin tới Trung tâm Trợ giúp pháp lý. Vụ việc được trợ giúp pháp lý tuy đã có xu hướng tăng về số lượng những tỷ lệ vẫn còn thấp so với tổng số vụ việc các cơ quan tiến hành tố tụng đã thụ lý giải quyết. Tài liệu truyền thông về trợ giúp pháp lý đặt trong các Hộp tin trợ giúp pháp lý, do Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh cung cấp chưa phong phú nên hiệu quả không cao. Việc người thực hiện trợ giúp pháp lý trực tại Tòa án nhân dân qua điện thoại chưa phát huy được hiệu quả.
Để nâng cao hiệu quả công tác phối hợp thực hiện hoạt động trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng trong những năm tiếp theo Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tỉnh yêu cầu các cơ quan được kiểm tra: Tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ theo quy định tại Thông tư liên tịch số 10, trong đó đặc biệt quan tâm thực hiện có hiệu quả các quy định về “Giải thích, thông báo, thông tin về trợ giúp pháp lý”. Thực hiện đầy đủ việc thống kê vào sổ theo dõi vụ việc trợ giúp pháp lý các vụ việc có đối tượng thuộc diện được trợ giúp pháp lý nhưng chưa được trợ giúp pháp lý, qua đó xác định rõ thực trạng và đưa ra kiến nghị, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng. Thường xuyên phối hợp với Trung tâm Trợ giúp pháp lý, trao đổi, phản ánh về chất lượng, hiệu quả tham gia tố tụng của người thực hiện trợ giúp pháp lý. Quan tâm hơn nữa trong việc thông báo, giải thích về trợ giúp pháp lý đối với các đương sự trong vụ, việc dân sự, vụ án hành chính. Trong trường hợp có đương sự thuộc diện được trợ giúp pháp lý nhưng chưa yêu cầu trợ giúp pháp lý thì thông tin cho Trung tâm Trợ giúp pháp lý theo đúng quy định của Thông tư liên tịch số 10. Tòa án nhân dân huyện Văn Chấn tích cực hướng dẫn người dân thuộc diện được trợ giúp pháp lý liên hệ với người thực hiện trợ giúp pháp lý trực tại Tòa án, qua số điện thoại đã được niêm yết tại trụ sở Tòa án.
Đối với Trung tâm trợ giúp pháp lý: Nâng cao hiệu quả công tác truyền thông về trợ giúp pháp lý, đảm bảo việc truyền thông được thực hiện rộng khắp đến các ngành, các cấp, các cơ quan, đơn vị, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh. Chủ động trong việc phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng. Có giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng hoạt động của đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý, đặc biệt là kỹ năng tranh tụng tại phiên tòa để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người dân. Biên soạn, cung cấp đầy đủ các tài liệu truyền thông về trợ giúp pháp lý để đặt tại các Hộp tin trợ giúp pháp lý.